پادکست چیست؟
آنچه در این پست میخوانید
پادکست چیست؟
از عمر کلمه پادکست (Podcast) فقط حدود دو دهه میگذرد. با این حال کلمه پادکست به یکی از کلمات پرکاربرد در زبان ما تبدیل شده و کمتر کسی است که این اصطلاح را نشنیده باشد و به کار نبرد. میشود حدس زد زمانی که نویسندهٔ یک مقاله گاردین داشت کلمه پادکست را میساخت و در نوشتهاش به کار میبرد، باور نمیکرد که طی مدتی نهچندان طولانی، این کلمه را در دیکشنریها بیاورند و در نقطهنقطهٔ دنیا کلاس و دوره ساخت پادکست برگزار شود و افراد بسیاری تصمیم بگیرند مسیر شغلی خود را به عنوان پادکستر ادامه دهند.
پادکَست (به انگلیسی: Podcast )یا وبآوا یا پادپخش و یا تدوین صوتی، یک برنامه رادیویی است که از اینترنت قابل دانلود است. پادکَست انتشار مجموعهای از پروندههای رسانه دیجیتال است که توزیع آن در اینترنت با استفاده از فید صورت میگیرد، و معمولا توسط روزنامهنگاران بر روی یک پخشکننده موسیقی دیجیتال قابل دریافت و پخش است. این روش ارائه محتوا، در سال ۲۰۰۴ محبوبیت و گسترش یافت؛ و گاهی به آن رادیوی اینترنتی گفته میشود.
واژه پادکست از همآمیزی واژههای (آیپاد ipod) و broadcasting) پخش گسترده) پدید آمدهاست. هر چند عدهای نیز پادکست را سرواژه کلمات (Personal On-Demand Narrowcasting) میدانند که واژه NarrowCasting بهمعنی ارسال محدود در مقابل broadcasting بهمعنی ارسال بهصورت کلان بهکار رفتهاست. واژهنامهٔ جدید آمریکایی آکسفورد واژه پادکست را برترین واژه سال نامیدهاست. این لغتنامه تعریف لغوی این واژه را نیز بدین شکل آورده:
«برنامهای رادیویی یا مشابه که دیجیتالی ضبط شده و جهت بارگیری برای دستگاههای شخصی پخش صدا در اینترنت گذاشته میشود.»
پادکست راهی آسان برای دستیابی به برنامههای صوتی دیجیتالی موجود در اینترنت و پخش آنها در زمان و مکان دلخواه است. پادکست در همه دستگاههای پخش موسیقی دیجیتال قابل شنیدن است و از آن تحت نامهای «بلاگ کَست» و «آدیو بِلاگ» نیز یاد میشود.
گسترش و محبوبیت
در سال ۲۰۰۴ گسترش و محبوبیت این پدیده به حدی بودهاست که حتی کاخ سفید هم تعدادی از سخنرانیهای جرج بوش را به صورت پادکست آماده کرده و بر روی وبگاه رئیسجمهور آمریکا قرار دادهاست.
از سوی دیگر با انتشار یک پرونده آوایی بر روی وبگاه ناسا که در آن یکی از متخصصین – استیو رابینسون – حاضر در فضاپیمای دیسکاوری راجع به مأموریت این سفینه توضیح میداد ، رسانهها با هیجان بسیار از «اولین پادکست ارسال شده از خارج از زمین» نوشتند
نخستین پادکستها در ایران
ایران تقریباً ده سال از این موج عقب ماند. بررسی گزارش گوگل ترندز نشان میدهد جستجوی کلمه پادکست (به شکل فارسی) در گوگل حدوداً از سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵) جدی شده است.
این را هم باید یادآوری کرد که در ایران هم مثل دوران شکلگیری پادکست در اروپا و آمریکا، سالها قبلا از ۲۰۱۶، با وجودی که کلمهٔ پادکست به کار نمیرفت، عرضهٔ سریالی (اپیسودیک) فایل های صوتی رواج داشت. به عنوان مثال، محمدرضا شعبانعلی تا نیمهٔ ۱۳۹۱ و پنج سال قبل از این که کلمهٔ پادکست در فارسی رایج شود، حدود سی اپیسود از فایل های صوتی رادیو مذاکره را منتشر کرده بود. البته رادیو مذاکره نخستین پادکست فارسی نیست و احتمالاً دومین پادکست فارسی محسوب میشود. چون امیرعماد میرمیرانی (جادی) اولین فایل صوتی خود را در اسفند ۱۳۹۰ منتشر کرد.
معادل فارسی پادکست چیست؟
«وبآوا»، «تدوین صوتی» و «پادپخش» از جمله واژههایی هستند که به عنوان معادل فارسی پادکست پیشنهاد شده و بهکار رفتهاند. به نظر میرسد پادپخش، از دو کلمهٔ دیگر اندکی موفقتر بوده و عدهای آن را بهکار بردهاند.
اما مشکل پادپخش این است که پاد را به همان شکل انگلیسی آن (از آیپاد) گرفته و فقط Cast را فارسی کردهاند. با توجه به اینکه چنین کاری چندان پسندیده و منطقی نیست، به نظر میرسد استفاده از همان کلمه پادکست در فارسی معقولتر و مقبولتر باشد.
راه های کسب درآمد از پادکست
بعضی از کسانی که به سراغ تولید پادکست میروند، هدفشان برندسازی شخصی است. طبیعتاً وقتی هدف از تولید پادکست افزایش آگاهی از برند یا بهبود وفاداری به برند باشد، نمیتوان انتظار دستاورد کوتاهمدت داشت. حتی ممکن است هیچوقت به شکل دقیق نتوان برآورد کرد که سهم پادکست در درآمد فرق و ایجاد ارزش اقتصادی چقدر بوده است.